- біртума
- зат.Үлек пен айыр інген буданынан болған бірінші ұрпақ.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
астаубас — Қ орда., Шиелі) басы жебелі, сүйегі ірі, әбден толысқан еркек біртума (нар). Көбіне мұндай түйе біртумаларда кездеседі … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жарбай өркеш — Қ орда., Жал.) өркештің өте кішкентай түрі. Өркештің бұл түрі көбіне ата енесі бір біртума мен қоспақтан туған ұрпақтарда ұшырасады … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
күлге шөгер — Қ орда., Арал) біртума мен аруанаға айналған будандардың ұрғашысы мен қоспаққа шатыс айыр буралардың не ақта етілмеген жөңбай, көйін сияқты, т. б. будан нар буралардың бірінен туылған ең азғын түйе … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қалбағай — Қ орда., Жал.) тұмсығы қара қоңыр, желке шудасы тұлым сияқты салбыраңқы, күш қуаты жоқ, біртума маяның ұрғашы ұрпақтарына таза үлектің будандасуынан алынған нардың алтыншы буданы … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қара нар — Қ орда., Қарм.) күш көлігі ретінде пайдаланылатын ақта етілген ең мықты біртума түйенің атауы. Қабырғалы қ а р а н а р, қабырғасын сөксе, бақ етпес (Мақал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қылағай — 1 (Гур., Маңғ.) біртума мен үлектен туған (жөңнен басталып олардың ұрғашылары мен үлектен алынған) бесінші ұрпақ 2 (Қост., Жанг.) шортанның ең кішісі. Шортан қ ы л а ғ а й д а н пайда болады (Қост., Жанг.). Бірақ бұл күні де дәл кешегідей сонша… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шартық нар бура — Қ орда., Жал.) сүйек тұлғасы жағынан өзгешелеу, біртума нарлардан кішірек шағын тұқымдық будан … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жөң — … Нар атасының ұлы көп. Олар: аруана, біртума, қоспақ, ж ө ң, жампоз, далбағай, қылағай, оқпақ т.б. (Қазақ елі, 07. 03. 1997, 4) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі